1. Iedereen die ziek is, verzuimt toch ook, dat is toch logisch?
A: Ziek is een medisch begrip wat wil zeggen dat je geestelijk of lichamelijk niet optimaal functioneert; of dat ook per definitie betekent dat je ongeschikt bent om je eigen of vervangend werk te doen is een heel andere vraag. Een diabeet (suikerpatiënt) is zijn hele leven ziek (in medische zin) maar meestal prima in staat om te werken.
2. Bestaat er nu in Nederland nu wel of niet in een Ziektewet?
A: Voor de meeste mensen bestaat die niet meer ook al spreekt men nog steeds van: 'ik zit in de ziektewet'. De eerste 2 jaar van ziekte (arbeidsongeschiktheid) werkt men niet maar betaalt de werkgever gewoon het loon door (WULBZ) zij het soms maar tot 70 %. Voor een klein groepje werkenden (zwangere vrouwen en mensen met een status arbeidsgehandicapt) en voor uitkeringsgerechtigden bestaat er nog wel het zogenaamde vangnet van de ziektewet.
3. Wie bepaalt er nu eigenlijk of ik weer aan het werk kan/moet?
A: Bij de afschaffing van de ziektewet is ook de controlerend arts verdwenen. De bedrijfsarts is een adviseur die vaststelt welke beperkingen er zijn en uiteindelijk bepaalt de werkgever (leidinggevende) of hij - gezien die beperkingen - passend werk voor je heeft. Als je het daarmee niet eens bent kun je bij UWV een second opinion aanvragen. Als de werkgever passend werk aanbiedt en je gaat niet werken, hoeft hij je geen loon door te betalen.
4. Als het ziekteverzuim in de buurt van het landelijk gemiddelde ligt, is het goed?
A: Niet is minder waar. Over het algemeen doen kleine organisaties het veel beter dan de grote en zijn het vooral de cijfers van de grote organisaties die meetellen voor het landelijk gemiddelde. Bovendien is het landelijk gemiddeld een vergaarbak van organisaties die er alles aan doen om het verzuim laag te houden, maar vooral van bedrijven die er weinig aan doen. Het landelijk gemiddelde ligt dus aanmerkelijk hoger dan het theoretisch haalbare minimum in uw organisatie.
5. Is het realistisch om te streven naar een percentage van 0 %?
A: Nee. In organisaties met goede arbeidsomstandigheden die er alles aan doen om het verzuim laag te houden, blijft er ca. 1 % verzuim over. Voor alle organisaties (ook productiebedrijven en ook in de zorg) geldt dat een minimaal verzuim van ongeveer 2,5 % tot de mogelijkheden behoort. Al het meerdere is onnodig verzuim.
6. Welke zaken beïnvloeden het verzuimpercentage?
A: Volgens Verbaan (oud Philips topman) zijn leeftijd en inkomen, naast gedrag de belangrijkste factoren. Bij inkomen gaat het niet zo zeer om het geld wat men verdient maar het aantal 'vrijheden' in de functie.Volgens PVC moet daaraan nog een element van arbeidsomstandigheden aan worden toegevoegd. Leeftijd, inkomen en arbeidsomstandigheden bepalen dat theoretische minimum (ca. 2,5 %) en de rest wordt veroorzaakt door het gedrag van medewerkers en organisatie.
7. Waarom is de uitspraak 'iedere werkgever (leidinggevende) krijgt het verzuim wat hij verdient', redelijk?
A: Iedere organisatie kan het theoretisch minimum bereiken. Als de rest het gevolg is van het gedrag van werknemers en organisatie, kun je dat gedrag dus veranderen. Het is niet de vraag of je het kunt veranderen maar of je het wilt veranderen.
8. Wat kost het ziekteverzuim en hoe bereken ik dat voor mijn organisatie?
A: Er zijn heel veel verschillende kosten die een rol spelen, maar in de regel is het zinvol om je te beperken tot de twee die veruit het grootste zijn: het contract met de arbodienst en de loonderving. Als je een laag verzuim hebt gerealiseerd hoef je alleen nog in uitzonderingsgevallen een specialist van de arbodienst (bedrijfsarts e.d.) in te huren. Doe dit op basis van noodzaak en je kunt de totale kosten van het contract met de arbodienst bezuinigen.
De loonderving zijn de loonkosten die je betaalt aan werknemers die ziek thuis zitten. Als je weet wat over het laatste jaar het verzuimpercentage was (bijvoorbeeld 6%) en je hebt - omgerekend naar FTE - 150 man in dienst dan is het aantal ziektedagen: 6/100 x 150 x 365 = 3.285 ziektedagen. Als je het gemiddelde bedrag aan loonderving per ziektedag wil weten, dan vraag je bij de boekhouder van je organisatie naar de totale bruto loonsom over het afgelopen jaar inclusief pensioenen en alle opslagen. Dat bedrag deel je dan door het aantal werknemers (FTE's) en 365. Elke ziektedag kost (gemiddeld) dat bedrag.
Om een indicatie te geven: per 100 werknemers, per procent ziekteverzuim bedragen de kosten ca: € 100.000. Als een organisatie met 400 werknemers het verzuim terugbrengt van 8 % naar 6 % dan wordt daarmee jaarlijks een bedrag van € 800.000,-- bespaart.
9. Wat is de juiste manier om het verzuimpercentage te berekenen?
A: Al in de 70-er jaren heeft het CBS - in opdracht van de overheid - in samenwerking met allerlei branche organisaties gepoogd om te komen tot één methodiek van berekening. Helaas is men daarin niet helemaal geslaagd en zijn er drie methodes die gehanteerd mogen worden. Er is er echter maar één gevalideerd en die geeft ook het meest nauwkeurige en meest betrouwbare cijfer. Bij deze methode wordt elke kalenderdag tussen start en einde ziekte geteld. (Maandag ziek en de maandag daarna beter zijn dus 7 ziektedagen) Vervolgens wordt in de berekening rekening gehouden met het parttime en het ziektepercentage.
10. Hoe belangrijk is het verzuimpercentage?
A: Eigenlijk tamelijk onbelangrijk omdat het voor een deel bepaald wordt door allerlei toevallige omstandigheden. Er zijn andere zaken die een veel beter beeld geven van de feitelijke situatie zoals: het aantal ziekmeldingen, het gemiddelde aantal ziektedagen, de frequentie van het ziekmelden, het percentage veelplegers, en de gemiddelde ziektetijd (uitgesplitst naar categorie) voor langdurig zieken. Die getallen geven namelijk ook een nauwkeurig beeld van de aard van de problemen en de beste oplossingen.